/ Thursday, 13 March,2025


عرشِ ناز   (62)





آں گُل قبائے ما چو سوارِ سمند شد

آں گُل قبائے ما چو سوارِ سمند شد شورے ز خلق رفت کہ آتش بلند شد جاں گشتہ در فراقِ تو بیزار از جہاں دل از جُنونِ عشقِ تو صحرا پسند شد گیسو بہ دوش رفت چو صیّادِ ما بباغ صد مُرغِ دل پرید و اسیرٍِ کمند شد عیسیٰ دمی، تُو از پئے بے چارگاں بیا! اے دُوریٔ تُو باعثِ درد و گزند شد اے مہ! جمالِ کُلبۂ تاریکِ پستِ من از پائے تُو چو طارمِ اخضر بلند شد (عرشِ ناز)۔۔۔

مزید

! تا دیدہ ام جمالِ تُو اے دل پسندِ من

تا دیدہ ام جمالِ تُو اے دل پسندِ من! ہر چیز در دو دیدۂ من ناپسند شد ناصح فرو گذار دلم را و راہ گیر پندش مدہ کہ کار فرا تر ز پند شد ایں بندۂ حقیر بود یا کہ آسماں ہر آنکہ خاکِ پائے تُو شد، سر بلند شد شیرینیٔ وہانِ تُو ریزو شکر بہ گوش حرفیکہ با زبانِ تُو پیوست، قند شد یارم چو شمعِ محفلِ اغیار شد، نصیؔر ناگہ دلم بر آتشِ غیرت پسند شد (عرشِ ناز)۔۔۔

مزید

بہار آمد و سازِ بہار باید و نیست

بہار آمد و سازِ بہار باید و نیست فغاں کہ گُلبدنے در کنار باید و نیست مرا کہ غنچۂ پژ مرُدہ ام بہ شاخِ وجود ہوائے باغِ جاں سازگار باید و نیست بجامِ بخت مے از تیرگی نباید و ہست بہ کامِ دل قدَحِ جلوہ بار باید نیست بحُسنِ غالیہ بیزاں مشو فریفۃ دل کہ ایں گروہ مروّت شعار باید و نیست کنوں کہ دلبرِ من آمد و بہار آمد کنارِ کِشت و لبِ جوئیبار باید و نیست حدیثِ عشق کہ شرحش دہد بہ غمّازی بہ اشکِ چشم مرا اختیار باید و نیست لبسے گذشت کہ در عالمِ خراب مرا بدوستی دلِ صاف از غبار باید و نیست شکستہ رنگیٔ بختم ببیں کہ وقتِ بہار بہ نخلِ زندگیم برگ و بار باید و نیست دریں چمن کہ پُراست از خروشِ زاغ و زغن نوائے طوطی و بانگِ ہزار باید و نیست بسانِ پارۂ سیماب لرزہ ہا دارد ہزار حیف کہ دل را قرار باید و نیست صبا بپائے محبّاں رساں ز خاکِ نصؔیر کہ تُربتش بہ سرِ رہگذار باید و نیست (عرشِ ناز)۔۔۔

مزید

مہِ من! بیادِ رُویت ز دو دیدہ خُوں فشانم

مہِ من! بیادِ رُویت ز دو دیدہ خُوں فشانم تُو بیا! دَمے ببالیں کہ رود ز شوق جانم شدہ ام چو ذرّہ حیراں بہوائے دوست رقصاں نہ بہ پستئی زمینم نہ بر اوجِ آسمانم نہ قبائے فقر خواہم نہ شکوہِ مُلکِ دارا بہ اُمیدِ یک نگاہت چوگدا بر آستانم ہمہ رہرواں بمنزل من و دردِ خستہ پائی کرم اے بہارِ رحمت کہ نحیف و ناتوانم نہ روَم بداد بخشے ز مصائبِ جفایت سرِ خود نِہم بپایت کہ زخیلِ بندہ گانم اگرم ز در برانی نخرد کسم بچیزے مفشاں ز دامن اے جاں کہ غبارِ آستانم زنوائے من شبِ غم بفغاں رسد جہانے دلِ سرد شعلہ گیرد ز تجلّئ بیانم دو ہزار مُلکِ عشرت اگرم دہی نگیرم کہ بہ ذوقِ بے نوائی بہ غمِ تو شادمانم ز رہِ گدا نوازی بہ نصیؔرِ زار چشمے کہ جُز آستانِ پاکت بخدا درے ندانم (عرشِ ناز)۔۔۔

مزید

نشستہ ام بہ سرِ راہ و در تو راہے نیست

نشستہ ام بہ سرِ راہ و در تو راہے نیست فُغاں کہ بر منِ مسکیں تُرا نگاہے نیست اُمیدِ جلوہ ز دیر و حرم مدار اے دل کہ حُسنِ دوست مقیّد بجلوہ گاہے نیست چہ لاف می زنی از رازِ آں حریمِ وفا تُرا کہ بر درِ اربابِ شوق راہے نیست بہ جُرمِ نا کسی ام ز آستانِ خویش مراں بخاکِ تو کہ مرا جُز درت پناہے نیست بہ اوجِ طالِع رندانِ با خدا نازم کہ ہیچ فرد ازیں قوم کم نگاہے نیست مکن بہ خَستگیم اِشتباہِ رنگِ ہَوا کہ مرغِ ہمّت ِ من صیدِ دامگاہے نیست کجا نشاط و کجا خندہ ہائے بزمِ نشاط متاعِ خانۂ بے چارگاں جُز آہے نیست جُزایں کہ لب نکشایند و خونِ دل نوشند بلا کشانِ وفا را دگر گناہے نیست برنگِ کج کُلَہاں پا منہ بہ بزمِ نصیؔر کہ اُو ز حلقہ بگوشانِ کج کُلاہے نیست (عرشِ ناز)۔۔۔

مزید

سرِ شوقم اگر در پائے آں سروِ رواں بُودے

سرِ شوقم اگر در پائے آں سروِ رواں بُودے دلِ غمدیدۂ من رُو کشِ باغِ جناں بُودے زہے قسمت کہ اُو بخشید جامِ عیش در محفل وگرنہ ذوقِ مے نوشی نصیبِ دشمناں بُودے نہ کاہیدے ز بحرِ لُطف و جُودِ پیرِ میخانہ اگر یک جُرعۂ صہبا بہ کامِ تشنگاں بُودے تپم از بیکسی کاندر جہاں یارے نمی وارم نہ تنہا بُودمے بامن اگر اُو مہرباں بُودے برائے جاں سپاری رفتمے خود کاشکے آں دَم چو تِیغ تیزِ قاتل بر گُلوئے کُشتگاں بُودے بحمد اللہ بہ محفل دورِ جامِ مے بہ من آمد وگر نہ شکوۂ بد قسمتی با آسماں بُودے نگوں گشتے ز اوجِ بختِ اُو مہر و مہ و انجم نصیؔر ار خاکِ پائے آں شہِ عرش آستاں بُودے (عرشِ ناز)۔۔۔

مزید

عقل را بے خود ز نازِ نرگسِ مستانہ کن

عقل را بے خود ز نازِ نرگسِ مستانہ کن اے نگاہِ دلنشیں! ما را زما بیگانہ کن جلوہ کن بر منظرِ دلہا بنازِ دلبری عالمے را اے پری از عشوہ اے دیوانہ کن گرہمی خواہی کہ باشی ہمدمِ پیر مغاں صحبتِ رنداں گزین و خدمتِ میخانہ کن بگذر از پرہیز و بگذار ایں ہمہ تزویر را ہمچو مستاں عہد و پیماں با مَے و پیمانہ کن بعد ازاں ممکن شود نظاّرۂ آں شمعِ ناز خویش را اوّل بسوزِ عاشقی پروانہ کن جاں بیک ساغر نمی ارزد نصیؔرِ مے پرست! خویش را مستِ نگاہِ مُرشدِ میخانہ کن (عرشِ ناز)۔۔۔

مزید

دیدہ دل بر تو قُرباں ہمچناں

دیدہ دل بر تو قُرباں ہمچناں اے مرا تُو آفتِ جاں ہمچناں کارواں منزل بہ منزل می رود من بہ گِردِ ناقہ گریاں ہمچناں اے سمتگر! غرقِ خوں شد عالمے تِیغ ابروئے تو عُریاں ہمچناں گر چہ راندی آشکار از دل مرا دارمت در سینہ پنہاں ہمچناں از غمِ دل آنچہ گفتم اے صبا پیشِ آں گُلچہرہ بر خواں ہمچناں عالمے آباد و شاد از دستِ تو من ز دست خانہ ویراں ہمچناں گرچہ دادم خرمنِ ہستی بباد ہستم از آتش بجاناں ہمچناں گاو و خر را جامہ از دیبا و خَز مردِ دانا چاک داماں ہمچناں مَصرفے دارد پرِ مور و مگس خونِ انسان است ارزاں ہمچناں گر چہ یوسف رفت و ہم بازارِ مصر بُوئے عشق آید ز کنعاں ہمچناں اے نصیؔر از شکوہ ہا بر بند لب ہست بر تو لطفِ جاناں ہمچناں (عرشِ ناز)۔۔۔

مزید

ہزاراں دل و جاں گرفتار داری

ہزاراں دل و جاں گرفتار داری چہ خوش طرزِ رفتار اے یار داری چو والّیل کاکل ٗ چو خورشید طلعت چو محراب ابروئے خمدار داری بہ گیسو چہ زنجیر، زنجیرِ مُحکم بہ ابرو چہ شمشیرِ خونخوار داری زمن گو صبا یک پیامِ محبّت بہ درگاہِ حسنش اگر بار داری چہ افزایدم قدر در بارگاہت چو من بندۂ خویش بسیار داری یکے حشر ساماں، یکے گُل بداماں چہ رفتار داری، چہ رخسار داری نصیؔرے کہ با جورِ تو خُو گرفتہ عجب عاشقِ ناز بردار داری (عرشِ ناز)۔۔۔

مزید

دلِ دیوانہ را در حلقۂ زلفِ دو تا کردی

دلِ دیوانہ را در حلقۂ زلفِ دو تا کردی کرم کردی عطا کردی روا کردی بجا کردی نگاہِ نازِ خود سُوئے رقب اے دلربا کردی بہ نخچیرے غلط انداختی تیرے خطا کردی نقابِ حُسن را بر دشمناں از لطف دا کردی کشیدی آستیں بر رُخ ز مشتاقاں حیا کردی نہ الفت را گرامی داشتی نے اہلِ الفت را چرا آخر ستم با عاشقانِ خود روا کردی رسانیدی شمیمِ زلفِ اُو را تا مشامِ من چہ احساں بر منِ مجور اے موجِ صبا کردی نگاہِ رحمت آخر سبق بُرد از غضب یا رب غلط کردم کرم کردی خطا کردم عطا کردی بہ درگاہِ تو یا رب چوں نصیؔرِ شرمسار آمد عُیُوبَش از کرم پوشاندی و حاجت روا کردی (عرشِ ناز)۔۔۔

مزید

فتنہ بپاست در جہاں قامتِ حشر زائے تو

فتنہ بپاست در جہاں قامتِ حشر زائے تو عینِ قیامت آمدہ آں قدِ دلربائے تو برقِ نظارۂ جہاں دیدۂ سُرمہ سائے تو سُرمۂ چشمِ عاشقاں ذرّۂ خاکِ پائے تو جاں نہ بود خُو رائے تو سر نہ سزد بپائے تو غرقۂ آبِ خجلتم تا چہ کنم فدائے تو ہست دلے بہ پہلو ام کُشتۂ غمزہ ہائے تو عُمر تمام کردہ ام در ہوسِ لقائے تو من بہ رہت فتادہ ام ہوش زدست دادہ ام بندہ ام و نہادہ ام سر بہ درِ سرائے تو زندگیٔ عیاں تُوئی راحتِ عاشقاں تُوئی آبِ حیات می چکد از لبِ خندہ زائے توہر طرفے کہ می روی خسروِ نازنینِ من خیلِ بُتاں چو بندگاں می رود از قفائے تو صُبحِ اُمیدِ عاشقاں از رُخِ تو کند طلوع مطلعِ حُسنِ سرمدی طلعتِ جانفزائے تو بہرِ خدا مراں مرا شاہ تُوئی و من گدا از درِ تو رود کُجا بادشہا! گدائے تو گرمِ طوافِ کوئے تو مہر منیر ذرّہ وار سر بہ خمیدن آردش عارضِ حق نُمائے تو چشمِ عطا پئے خدا شاہِ غریب پرورم! ہست نصیؔرِ بے نوا بندۂ بے نوائ۔۔۔

مزید

با ہمہ ناز و دلبری پاسِ وفا نمی کنی

با ہمہ ناز و دلبری پاسِ وفا  نمی کنی اے بُتِ فتنہ گر چرا خوفِ خدا نمی کنی در رہِ انتظارِ تُو چشم سفید کردہ ایم یُوسفِ دل نوازِ ما چشم بما نمی کنی در تپشِ فراقِ تو سوختہ دل شدیم و تُو ہیچ گہے گذر بما مثلِ صبا نمی کنی ایک تغافلِ توہست گلشنِ زیست را خزاں خوار و زبوں شویم ما گر تُو عطا نمی کنی از پئے انتظارِ تو بر سرِ رہ گذارِ تو عُمر گذشت و خویش را جلوہ نما نمی کنی جاں بلب اے طبیبِ دل در غمِ ہجر شد نصیؔر دردِ فراق دادہ ای از چہ دوا نمی کنی (عرشِ ناز)۔۔۔

مزید